“Toen ik bij Bozar solliciteerde, vroeg de pas aangestelde artistiek directeur Christophe Slagmuylder me om een idee te pitchen voor de eerste tentoonstelling van wat ons nieuw programma zou worden. Iets wat zou aansluiten bij zijn verlangen om met Bozar een meer cross-disciplinaire koers te varen. Een voorproefje van wat zou komen, zeg maar. Ik besefte dat het een thematische groepstentoonstelling moest worden. In hoofdzaak omdat je niet van één kunstenaar kunt verwachten dat die de nieuwe artistieke lijn van Bozar uitdraagt. Een thema daarentegen kan het publiek op verschillende manieren laten kennismaken met een idee en, jawel, een instelling. 

Omdat de toestand van de wereld niet meteen iets is om vrolijk van te worden – de coronapandemie zindert nog na, her en der woeden wrede oorlogen en de toekomst oogt onzeker – vond ik dat we een positief signaal moesten uitsturen. We moesten kiezen voor een thema dat mensen (en kunstenaars al helemaal) altijd al heeft geïnspireerd. Of zoals Matisse het in 1954 stelde: “Ligt liefde niet aan de oorsprong van alle creatie?” 

Ik zag Bozar bovendien als een plek die veel mensen na aan het hart ligt. Dat was tastbaar in de reacties van het publiek op de brand die in 2021 plaatsvond, maar wordt ook uitgedragen door de mensen die in Bozar werken, zoals de gidsen van de tentoonstellingen. En zeker nu bepaalde politieke krachten de behoefte aan cultuur ter discussie stellen, moeten we benadrukken hoeveel mensen van de kunsten houden. Tegelijk is het voor Bozar belangrijk te onderstrepen dat we een openbare instelling zijn, dat we voor het publiek bestaan. De relatie tussen Bozar en zijn publiek moet dan ook wederkerig zijn en vertrekken van liefde en affectie. 

SUMMER OF LOVE 

Nadat ik het thema had gekozen – en de baan had gekregen! – drong zich al meteen een volgende vraag op: binnen welke grenzen moeten we werken? Ik besliste enkel te focussen op de liefde tussen mensen en ons te beperken tot kunstwerken die tussen de Summer of Love in 1967 en vandaag gemaakt zijn. Zo konden we nagaan hoe de wijze waarop we tegen de liefde aankijken in die kleine zestig jaar is veranderd. 

Met de beslissing om de expo te laten beginnen bij de opkomst van de hippiebeweging konden we meteen ook het revolutionair potentieel van de liefde onderstrepen. De Summer of Love was immers een directe reactie op de Vietnamoorlog en hing nauw samen met de strijd voor burgerrechten. 

Love is Louder, de titel van de tentoonstelling, komt uit een werk van Sam Durant – een van de deelnemende kunstenaars – die het tijdens een betoging op een bord had zien staan. De vraag die zich opdringt: luider dan wat? Het antwoord kan voor iedereen verschillend zijn. Luider dan oorlog? Luider dan verlies? Jij beslist! 

PASSIEPROJECT 

Van meet af aan was het duidelijk dat ik deze tentoonstelling niet alleen kon cureren. Ze mocht niet enkel groeien uit mijn ideeën over de liefde en ze moest ook echt een gezamenlijk passieproject zijn. Ik heb de hele tentoonstellingsploeg van Bozar erbij betrokken. Iedereen droeg voorstellen aan om de structuur, het kader dat ik had uitgezet, verder aan te scherpen. Uiteindelijk hebben we met een hecht team van vijf personen aan de tentoonstelling gewerkt: Christel Tsilibaris, Maïté Smeyers, Anamaría Pazmiño, Emma Dumartheray en ikzelf.  

We begonnen met de vraag wie de artiesten waren die moesten worden opgenomen in zo'n reflectie over liefde. Bepaalde namen kwamen bovendrijven, zoals Tracey Emin, Louise Bourgeois en Félix González-Torres. Daarna zijn we aan de research begonnen. We hebben artikels gelezen, met kunstenaars en andere curatoren gesproken, zodat we niet de meest voor de hand liggende keuzes zouden maken. 

Terwijl we ideeën opdeden over welke werken we zouden selecteren, ontwikkelden we een structuur voor de tentoonstelling die drie ‘niveaus’ van de liefde verkent: romantische liefde, familiale liefde, en verwantschap en vriendschap. Maar die evenzeer – in ruimere zin – verkent welke plaats de liefde toebedeeld krijgt in de samenleving. 

Hopelijk ontdekken bezoekers in de expo niet alleen liefdesverhalen waarin ze zichzelf herkennen, maar ontdekken ze ook romances die nieuwe inzichten geven in de belangrijkste emotie die mensen kunnen uitdrukken. 
 

De tentoonstelling Love is Louder loopt van 12 oktober tot 5 januari.