Gepubliceerd op - Lotte Poté

Stiekeme selfies door de eeuwen heen

In de schaduw van Vivian Maier

Vivian Maier is overal in haar werk. In een spiegel, een raamrelfectie of een schaduw op het New Yorkse asfalt. Maar welke kunstenaars gingen de New Yorkse straatfotograaf voor in deze artistieke selfies? Een greep uit de meest heimelijke zelfportretten – van subtiel tot minder subtiel.

Jan van Eyck

Het schilderij is ondertussen wereldberoemd en ook in zijn signatuur maakt hij er geen geheim van. “Jan van Eyck was hier.” In de convexe spiegel van het Arnolfiniportret zien we de kunstenaar zelf opduiken.

Clara Peeters

In de 17e eeuw werden stillevens als het laagste genre binnen de schilderkunst gezien en ‘als het echt moet’ zelfs geschikt voor vrouwen. Clara Peeters maakte er enkele van de mooiste uit de lage landen. In een van haar stillevens overstijgt ze het genre op meesterlijke wijze door zichzelf af te beelden in de reflectie van een aarden kruik.

Lucian Freud, Flora with Blue Toenails (2000-2001)
Lucian Freud, Flora with Blue Toenails (2000-2001)

Lucian Freud

Lucian Freud staat erom bekend zijn modellen tot vervelens toe ellelang te laten poseren. In zijn werk drijft hij dan ook vaak de relatie tussen kunstenaar en model op de spits. Als een onheilspellende donkere wolk komt zijn schaduw het schilderij Flora with Blue Toenails binnen.  

Lee Friedlander, Shadow—New York City (1966)

Lee Friedlander

In de foto’s van collega-fotograaf Lee Friedlander kan je talloze zelfportretten van de kunstenaar terugvinden, in een schaduw of een reflectie. Net als Maier verlegt hij daarmee zowel de grenzen van het zelfportret als die van de straatfotografie.

Erwin Olaf

In een koninklijk portret zou je verwachten dat niemand maar dan ook niemand de eer krijgt om de koning te mogen vervoegen. Erwin Olaf deed het toch. Een royale doch bescheiden photobomb, ongepast of geniaal?
 

Je kan de zelfportretten van Vivian Maier nog bewonderen tot en met 28 augustus bij Bozar.