Remember to turn down the brightness and mute your phone.
Sheku & Isata Kanneh-Mason
15 Mei'24
- 20:00
Henry Le Boeufzaal
Ludwig van Beethoven (1770-1827)
Sonate voor cello en piano nr. 5, op. 102/2
Gabriel Fauré (1845-1924)
Sonate voor cello en piano nr. 1, op. 109
Frédéric Chopin (1810-1849)
Sonate voor cello en piano, op. 65
Bezinning op de top van de berg
In het jaar 1814 bevindt Ludwig van Beethoven zich op een absoluut hoogtepunt: in mei oogst de derde versie van Fidelio eindelijk succes, en tijdens het Congres van Wenen in oktober wordt hij toegejuicht. Overstelpt door zoveel roem gunt Beethoven zich het volgende jaar een periode van reflectie waarin de communicatie met zijn omgeving steeds moeilijker wordt. Het is een periode die gekenmerkt wordt door wat men ‘de derde stijl’ van Beethoven noemt en waarvan men reeds sporen vindt in de sonates van het op. 102. De Sonate voor cello en piano nr. 5 begint met een heroïsch Allegro con brio. Het samenspel tussen de twee instrumenten is zo hecht dat het in bepaalde passages aan volmaakte harmonie grenst. Dit werk is de enige van de vijf sonates voor cello en piano van Beethoven die een langzaam middendeel heeft: een subliem Adagio, dat zachtjes overgaat van re-klein naar het warmere re-groot. De derde beweging bestaat uit twee delen (Allegro en Allegro fugato) en is in wezen een grote, vierstemmige fuga, het eerste voorbeeld van de drang naar contrapuntische complexiteit, die zo typisch zou worden voor Beethovens ‘derde stijl’.
Gabriël Fauré’s Sonate voor cello en piano nr. 1 dateert net zoals bij Beethoven uit de laatste creatieve periode van de componist, een periode waarin de componist uiterst productief was en zich in hoofdzaak toelegde op kamermuziek. De Eerste sonate werd op korte tijd geschreven in de zomer van 1917 en komt bij een eerste beluistering misschien wat afstandelijk over. Achter dit uiterlijk gaat echter een compacte intimiteit en contrapuntische rijkdom schuil. Het Allegro is een bruuske beweging die Fauré’s reputatie een en al zachtheid en dromerij te zijn overtuigend weerlegt. De twee thema’s spelen een ongetemd spel van tegenstellingen, waarin het eerste uiteindelijk de bovenhand haalt. In de laatste maten van de doorwerking komt het eerste thema namelijk tot een geweldige en opgewonden uitbarsting. De coda is even abrupt als de rest van de beweging. Het 3/4 ritme uit de eerste beweging wordt overgenomen in het Andante maar is hier veel tastbaarder. De twee thema’s - het eerste is een soort trage en nostalgische dansbeweging en het tweede een zachte melopee - zijn niet meer aan elkaar tegengesteld, maar sluiten bij elkaar aan en dienen elkaar van antwoord. De tederheid en het mededogen van dit fragment komt des te sterker uit de verf doordat het volgt op het extatische eerste deel. De Finale: Allegro commodo staat volledig buiten het ernstige kader van de twee eerste bewegingen. De totale onbezorgdheid en lichtvoetigheid lijken bijna verdacht, ondanks hun oprechtheid. Het is een erg sierlijke passage waarin, meer dan voorheen, een grotere plaats wordt toegekend aan de piano.
Frédéric Chopin schreef bijzonder weinig kamermuziek, zijn muziek voor piano solo buiten beschouwing gelaten. Toch schreef hij vier composities voor cello en piano, waarvan de Sonate in g uit 1845-46 de laatste is. De aanleiding voor deze sonate was Chopins vriendschap met cellist Auguste Franchomme. Hij schreef het werk in de laatste jaren van zijn leven ter ere van Franchommes benoeming aan het Parijse conservatorium. Chopin spande zich in om iets meesterlijk te maken van het stuk. Hij stak er bijzonder veel tijd in, zeker in vergelijking met zijn gebruikelijke snelheid van componeren. Het kostte Chopin ook veel moeite: “Ik schrijf heel weinig en doorstreep en schrap zeer veel. Soms ben ik tevreden over wat ik schrijf, soms helemaal niet. Ik gooi het dan in een hoek om het wat later weer op te rapen.” Van dit werk zijn veel schetsen bewaard, talrijke versies van dezelfde passages, vele varianten en alternatieve mogelijkheden. Chopin trachtte werkelijk kamermuziek te schrijven en de piano niet te laten primeren op de cello. De versmelting tussen beide instrumenten kan je niet alleen horen, maar ook zien in de ontwerpen. Vaak ontwikkelde Chopin eerst de cellomelodie, om daarna pas de pianopartij rond de cello uit te schrijven. In dit procedé blijkt af en toe dat Chopin niet vertrouwd was met het medium. Dat hij de pianopartij ‘plooide’ naar de cello, leidt tot passages waar de piano niet meteen typisch ‘Chopin’ klinkt. Op het allerlaatste concert dat Chopin zelf gaf, in februari 1848, speelde hij drie delen van deze sonate met op de cello zijn goede vriend Franchomme. Chopin was toen al erg ziek en had afgezien van de aartsmoeilijke eerste beweging, die bijna zo lang duurt als de drie andere samen.
Guillaume De Grieve, naar Bozar-archief.
Isata Kanneh-Mason
Piano
Met hun deelname aan Britain’s Got Talent als piepjong kamermuziekensemble veroverden de zeveren broers en zussen Kanneh-Mason de harten van het publiek. Pianiste Isata Kanneh-Mason kijkt er na acht jaar nostalgisch op terug. In 2019 kwam haar eerste album Romance uit op Decca Classics, gewijd aan haar idool Clara Schumann. Twee jaar later ontving ze de prestigieuze Leonard Bernstein Award en deelde ze de internationale loftuitingen met haar jongere broer Sheku voor hun duo-album Muse. De voormalige ECHO Rising Star komt voor een tweede maal naar Bozar met een programma waarin ze haar toegewijd en teder pianospel kan tonen.
Sheku Kanneh-Mason
Cello
De Britse cellist Sheku Kanneh-Mason groeide op als derde van zeven muzikale kinderen, maar was de eerste die op grote schaal doorbrak. Na de populaire deelname aan Britain’s Got Talent wordt Sheku in 2016 de Young Musician of the Year van BBC. Zijn debuutalbum Inspiration springt iets later de hitlijsten binnen en wordt massaal gestreamd op Spotify. Met zijn opvolger Elgar brak hij het record als eerste cellist in de UK Top 10 en in 2022 volgde zijn jongste album Song met een breed scala aan arrangementen en samenwerkingen.
Bozar Maecenas
Prince et Princesse de Chimay • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter
Bozar Honorary Patrons
Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt
Bozar Patrons
Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Comte Gabriel Armand • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • Monsieur Tony Bernard • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • De heer en mevrouw Géry Daeninck • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Comte et Comtesse Bernard de Grunne • Madame Nathalie Guiot • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur et Madame Claude Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Baron Andreas de Leenheer ✝ • Monsieur et Madame François Legein • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • De heer en mevrouw Thomas Leysen • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • Madame Luc Mikolajczak • De heer en mevrouw Frank Monstrey • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Jean Pelfrène-Piqueray • Madame Marie-Caroline Plaquet • Madame Lucia Recalde Langarica • Madame Hermine Rédélé-Siegrist • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Madame Gaëlle Siegrist-Mendelssohn • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • De heer en mevrouw Coen Teulings • Messieurs Oliver Toegemann et Bernard Slegten • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • Mevrouw Yung Shin Van Der Sype • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • Monsieur et Madame Guy Viellevigne • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur Robert Willocx ✝ • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Monsieur et Madame Jacques Zucker • Zita, maison d'art et d'âme
Bozar Circle
Monsieur et Madame Paul Bosmans • Monsieur et Madame Paul De Groote • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck
Bozar Young Circle
Mademoiselle Floriana André • Docteur Amine Benyakoub • Mevrouw Sofie Bouckenooghe • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur Avi Goldstein • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur et Madame Melhan-Gam • Dokter Bram Peeters • Monsieur Lucas Van Molle • Monsieur et Madame Clément et Caroline Vey-Werny • Madame Cory Zhang