Vox Luminis & Freiburger Barockorchester

Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Missa brevis in F, BWV 233  

• Kyrie 
• Gloria 
• Domine Deus 
• Qui tollis 
• Quoniam 
• Cum Sancto Spiritu 

pauze

Georg Philipp Telemann (1681-1767) 
Donnerode, TWV 6:3 

Deel 1 

• Wie ist dein Name groß 
• Bringt her, ihr Helden 
• Fallt vor ihm hin 
• Die Stimme Gottes erschüttert die Meere 
• Die Stimme Gottes zerschmettert die Zedern 
• Sie stürzt die stolzen Gebirge zusammen 
• Es donnert, daß er verherrlichet werde 
• Wie ist dein Name so groß 

 Deel 2 

• Mein Herz ist voll, vom Geiste Gottes erhoben 
• Schönster, von allen Geschlechten 
• Gürt an dein Schwert 
• Scharf sind deine Geschosse 
• Dein Zepter ist ein richtig Zepter 
• Deines Namens, des herrlichen 
• Dein Nam’ ist zuckersüß 

 Duur: +/- 1u30

Johann Sebastian Bach, Missa brevis in F 

De religieuze muziek maakt zowel kwalitatief als kwantitatief het belangrijkste deel uit van het oeuvre van Johann Sebastian Bach (1685-1750). Dat Bach als overtuigd aanhanger van het lutherse geloof in het overgrote deel van deze werken gebruik maakt van een Duitse tekst is evident: Luther had er immers in de eerste helft van de 16de eeuw voor gezorgd dat het door het overgrote deel van de bevolking niet begrepen Latijn geleidelijk vervangen werd door de volkstaal, opdat de gewone man nauwer bij de eredienst zou betrokken raken. Tegelijkertijd voerde hij een volledig nieuw repertorium kerkliederen in, ter vervanging van het gregoriaans: de koralen. In tegenstelling tot tijdgenoten zoals Telemann grijpt Bach in een groot deel van zijn religieuze werken terug naar dit repertoire, vooral dan in de vele tientallen cantates waarin een koraal als muzikaal bindmiddel tussen de verschillende delen dient. 

Luther schafte het Latijn echter niet volledig af. Zoals uit zijn Instructies voor de visitators van de parochiepriesters in Saksen (1528) blijkt, was hij eerder voorstander van een pragmatische dan van een dogmatische aanpak: “Sommigen zingen de mis in het Duits, sommigen in het Latijn: allebei zijn toegestaan. Het zou redelijk en handig zijn als we het Duits zouden gebruiken daar waar de meeste mensen geen Latijn verstaan. Dan zouden de mensen beter begrijpen wat er gezongen of voorgelezen wordt.” In enkele steden (waaronder de universiteitsstad Leipzig) bleef het Latijn tot in de tijd van Bach een bescheiden plaats in de eredienst bekleden, vooral op de belangrijkste feestdagen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Bach enkele religieuze werken op Latijnse tekst componeerde: twee zettingen van het Magnificat, enkele losse misdelen, één volledige mis (de Hohe Messe) en vier ‘lutherse missen’ die slechts uit het Kyrie en het Gloria bestaan (dus zonder Credo, Sanctus en Agnus Dei). 

Deze vier ‘lutherse missen’ behoren tot de minst bekende werken van Bach: ze worden niet alleen weinig uitgevoerd, er is ook zo goed als niets bekend over hun ontstaansgeschiedenis. We weten dat Bach ze wellicht in Leipzig schreef in de periode 1734-1744, maar het is onduidelijk of alle vier deze missen ook effectief in Leipzig onder Bachs leiding uitgevoerd zijn. De Mis in F bestaat net zoals de drie andere lutherse missen uit een Kyrie voor koor, gevolgd door een vijfdelig Gloria, met twee koren als hoekdelen en drie aria’s – of beter twee aria’s die een duet flankeren in het midden. Niet toevallig heeft het Kyrie van deze mis in de commentaren steeds de beste punten gekregen als het over Bachs vier lutherse missen gaat. Los van deze externe appreciatie, gaat het om een buitengewoon sterk stuk muziek, waarin een verbazingwekkende contrapuntische complexiteit nog eens verrijkt wordt met een sterk theologisch inzicht. De inzetten van het fuga-thema worden omkaderd door de cantus firmus-melodie van het lutherse Agnus Dei (Christe, du Lamm Gottes) in de hobo’s en de hoorns en door een frase uit Luthers Duitse litanie in de vocale baspartij, zodat er in feite drie smeekbedes tegelijkertijd klinken. Zelfs de meest technische contrapuntische ingrepen blijken hun eigen verborgen theologische betekenis te bezitten: het thema voor het eerste Kyrie (gericht aan God de Vader) wordt omgekeerd voor het Christe (aan God de Zoon, het spiegelbeeld van zijn vader), en beide worden in het tweede Kyrie met elkaar gecombineerd (gericht aan de Heilige Geest, die volgens het Credo voortkomt uit Vader én Zoon). 

Het Gloria bestaat uit vijf delen. Eerst een opzwepend Gloria in excelsis met adembenemend vocaal contrapunt en levendige interventies in de hoorns; het is perfect denkbaar dat het hier om een herwerking van een instrumentaal origineel gaat. Het Domine Deus is een lyrische aria voor bas met begeleiding van strijkers, het Qui tollis een zeer expressieve sopraanaria met obligate hobo en het Quoniam tu solus sanctus een levendige altaria met obligate viool. Het Gloria sluit even zelfverzekerd af als het begonnen was met het slotkoor Cum Sancto Spiritu. (naar Diederik Verstraete, Bozar archief) 

Georg Philipp Telemann, Donnerode 

Kan vanuit de grootste verwoesting iets moois ontstaan? Grote tragedies hebben kunstenaars vaak bewogen tot artistieke uitdrukkingen. Denk maar aan de beklijvende verzen van de ‘war poets’ uit de Eerste Wereldoorlog of de ontelbare schilderijen en poëtische beschrijvingen van veldslagen door de eeuwen heen. Ook natuurrampen hebben vaak zo’n grote impact op het leven dat we er sporen van terugvinden in het werk van kunstenaars. Zo weten we dat de bijzondere kleuren in de 19de-eeuwse landschapsschilderijen van William Turner verband hielden met de vulkanische activiteit van de Vesuvius, één van de beroemdste vulkanen uit de geschiedenis die niet alleen Pompeï in de as legde, maar ook tijdens Turners leven actief was. Een eeuw eerder zorgde een andere natuurramp voor een tragedie in Lissabon. Op 1 november 1755 beefde de aarde met een epicentrum iets ten zuiden van Portugal. Ongeveer 60.000 mensen overleefden de aardbeving en de daaropvolgende tsunami niet. Velen woonden net de eredienst voor Allerheiligen bij toen de kerken instortten en grote delen van de stad in vlammen opgingen. 

Deze natuurramp zorgde ook voor een figuurlijke schokgolf in intellectuele kringen, op een moment dat verlichtingsideeën en de rol van de wetenschap sowieso voor boeiende discussies zorgden onder de Europese intelligentsia. Eén van de grote vragen was hoe een natuurramp met zoveel menselijk lijden te verenigen is met een God van goedheid. Voltaire, Rousseau, Kant en vele anderen zouden deze gebeurtenis becommentariëren in hun teksten. Dit zou de eerste aardbeving zijn die wetenschappelijk bestudeerd zou worden; hier werd de seismologie geboren. 

Het was ook deze aardbeving die Telemann zou inspireren voor zijn Donnerode, een grootschalig vocaal-instrumentaal werk op teksten die Christian Gottfried Krause en Karl Wilhelm Ramler samenstelden op basis van de Duitse vertalingen van psalmen 8 en 29 door Johann Andreas Cramer. Eigenlijk is een brief van Ramler de enige bron waarin expliciet verwezen wordt naar de aardbeving, maar de impact van het historisch feit was zo groot in Europa dat het erg aannemelijk is dat Telemann er op zijn minst zijdelings naar verwees. De Donnerode, een ode aan de donder en bij uitbreiding de (goddelijke) kracht van de natuur, is geen treurzang of requiem voor de slachtoffers, maar een krachtige en zelfs feestelijke compositie die enerzijds natuurgeluiden oproept (de pauken zijn erg prominent aanwezig) en anderzijds het ontzag voor een almachtige God uitdrukt (inclusief de ‘koninklijke’ trompetten die Bach ook aanwendt wanneer Christus als een vorst wordt voorgesteld). 

Na het grote succes van de Donnerode, die aanvankelijk slechts uit het huidige eerste deel bestond, componeerde Telemann enkele jaren later een tweede deel, opnieuw gebaseerd op psalmteksten. Vandaag wordt meestal het volledige werk uitgevoerd. (Klaas Coulembier)

1. Coro: Kyrie 

Kyrie eleison 
Heer, ontferm U over ons. 
Seigneur, prends pitié. 

Christe eleison 
Christus, ontferm U over ons. 
Christ, prends pitié. 

Kyrie eleison 
Heer, ontferm U over ons. 
Seigneur, prends pitié. 

2. Coro: Gloria 

Gloria in excelsis Deo
Ere aan God in de hoge 
Gloire à Dieu au plus haut des cieux. 

Et in terra pax hominibus bonae voluntatis. 
en op aarde vrede aan de mensen van goede wil. 
Et paix sur la terre aux hommes de bonne volonté. 

Laudamus te, benedicimus te, 
Wij loven U, wij prijzen U, 
Nous te louons, nous te bénissons, 

Adoramus te, glorificamus te. 
wij aanbidden U, wij verheerlijken U. 
Nous t’adorons, nous te glorifions. 

Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam. 
Wij danken U om Uw grote heerlijkheid. 
Nous te rendons grâce pour ton immense gloire. 

3. Basso solo: Domine Deus 

Domine Deus, Rex coelestis, 
Heer God, Koning des Hemels, 
Seigneur Dieu, Roi du ciel, 

Deus pater omnipotens. 
God, Almachtige Vader, 
Dieu le Père tout-puissant. 

Domine Fili unigente, Jesu Christe, 
Heer, eniggeboren Zoon, Jezus Christus. 
Seigneur Fils unique, Jésus-Christ, 

Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris, 
Heer God, Lam Gods, Zoon des Vaders, 
Seigneur Dieu, Agneau de Dieu, Fils duPère. 

4. Soprano solo: Qui tollis 

Qui tollis peccata mundi, 
Gij die wegneemt de zonden der wereld, 
Toi qui enlèves le péché du monde, 

miserere nobis. 
ontferm U over ons. 
prends pitié de nous. 

Qui tollis peccata mundi, 
Gij die wegneemt de zonden der wereld, 
Toi qui enlèves le péché du monde, 

suscipe deprecationem nostram. 
ontvang onze smeekbede. 
reçois notre prière. 

Qui sedes ad dexteram Patris, 
Gij die zetelt aan de rechterhand van de Vader, 
Toi qui es assis à la droite du Père, 

miserere nobis. 
ontferm U over ons. 
prends pitié de nous. 

5. Alto solo: Quoniam 
Quoniam tu solus Sanctus, tu solus Dominus, 
Want Gij alleen zijt heilig, Gij alleen zijt de Heer, 
Car toi seul es Saint, toi seul es Seigneur, 

tu solus Altissimus. 
Gij alleen zijt de Allerhoogste. 
toi seul es le très-Haut: 

Jesu Christe, 
Jezus-Christus, 
Jésus-Christ. 

6. Coro: Cum Sancto Spiritu 

Cum Sancto Spiritu in gloria Dei Patris, 
met de Heilige Geest in de heerlijkheid van God de Vader. 
Avec le Saint-Esprit dans la gloire de Dieu le Père. 

Amen.

Georg Philipp Telemann, Donnerode 

TEIL I 

1. Soli & Coro: Hymne 
Wie ist dein Name groß, 
Groot is uw naam, 
Grand est ton nom. 

mit welchem Ruhme geschmücket, 
met roem opgesmukt, 
Paré de gloire, 

Herr, unser Herrscher, voll Weisheit und Macht!  
Heer, onze herder, vol wijsheid en macht! 
Seigneur, notre souverain, trésor de sagesse et de puissance ! 

Der Erdkreis sieht’s und erstaunt; 
De hele wereld ziet het en staat versteld; 
Le monde entier te reconnaît et s’émerveille; 

von deinem Namen entzückt,  
verrukt door uw naam, 
enchanté rien qu’à ton nom,  

frohlockt er über seine Pracht. 
bejubelt iedereen haar pracht. 
il se réjouit dans la gloire. 

Die Himmel, über die er geht, 
De hemel, die over de wereld reikt, 
Les cieux au-dessus de lui, 

und aller deiner Himmel Heere 
en alle heerscharen van uw hemelen 
et la multitude de tes firmaments, 

sind voll von deiner Majestät, 
zijn vol van uw majesteit, 
rayonnent de ta splendeur 

sind voll von deines Namens Ehre. 
zijn vol van de eer van uw naam. 
et de la gloire de ton nom. 

Der Mond, ich seh’ ihn, dessen Licht 
Ik zie de maan, wiens licht 
Je vois l’astre de lune dont la lumière 

des Nachts von deiner Größe spricht, 
in de nacht van uw grootheid spreekt, 
la nuit parle de ta grandeur. 

und deine Welten in der Ferne, 
en uw werelden in de verte, 
Et je vois dans tes univers infinis 

Herr, deine Herolde, die Sterne. 
Heer, uw herauten, de sterren. 
les étoiles, Seigneur, tes messagères 

[Da capo] 

2. Soprano solo: Ode 

Bringt her, ihr Helden aus göttlichem Samen, 
Breng lof, jullie helden van goddelijke oorsprong, 

Faites germer, vous héros issus de la semence divine, 

bringt her dem Herrscher Ehr und Ruhm! 
breng eer en roem aan de vorst! 
faites germer honneur et gloire pour le Seigneur ! 

Fei’rt seinen Namen, den herrlichen Namen! 
Huldig zijn naam, zijn heerlijke naam! 
Louez son nom, son nom glorieux ! 

Fei’rt ihn in seinem Heiligtum! 
Vier hem in zijn heiligheid! 
Louez-le dans sa sainteté ! 

3. Alto solo: Arie 

Fallt vor ihm hin, mit dem heiligen Kleide 
Kniel voor hem, gekleed in het heilige gewaad 
Inclinez-vous devant lui, revêtus de la parure sacrée 

der frommen Unschuld angetan, 
van vrome onschuld, 
de la pieuse innocence. 

und betet Gott in bewundernder Freude 
en aanbid God in bewonderende vreugde 
Priez Dieu avec joie et admiration, 

mit hingeworfnen Leibern an. 
met onderworpen lichaam. 
et prosternez-vous. 

4. Tenore solo: Arie 

Die Stimme Gottes erschüttert die Meere. 
De stem van God doet de zeeën beven. 
La voix de Dieu agite les mers. 

Gewitter wandeln vor ihm her. 
Onweer trekt voor hem uit. 
Les orages et les plus hauts éclairs 

Der Höchste donnert, gekleidet in Ehre, 
De Allerhoogste dondert, gekleed in eer, 
le précèdent ; couvert de gloire 

auf großen Wassern donnert er. 
boven grote wateren dondert hij. 
Il tonne sur les vastes étendues d’eau. 

5. Basso I solo: Arie 

Die Stimme Gottes zerschmettert die Zedern, 
De stem van God verbrijzelt de ceders, 
La voix de Dieu abat les cèdres, 

den Ruhm, den er den Bergen gab. 
de roemrijke bomen die hij gaf aan de bergen. 
arbres de gloire qu’il donna aux montagnes ; 

Die Stimme Gottes zerschmettert die Zedern, 
De stem van God verbrijzelt de ceders, 
la voix de Dieu abat les cèdres 

vom hohen Libanon herab. 
vanaf het hoge Libanon. 
du Haut Liban. 

6. Basso II solo: Arie 

Sie stürzt die stolzen Gebirge zusammen; 
Ze laat de trotse bergen instorten; 
Il fait s’effondrer les montagnes fières 

der Erdkreis wankt, wenn er sie hört: 
de aardbol wankelt als die haar hoort: 
et quand il entend cela, le monde entier bascule ; 

hört des Donners Stimme, die Flammen  
Hij hoort de stem van de donder, die vlammen 
le monde entend le bruit du tonnerre, 

rund um sich sprüht, zerschlägt, zerstört. 
om zich heen spuwt, die verbrijzelt en vernietigt. 
qui jette des flammes, fracasse et dévaste. 

7. Basso I & II: Duetto 

Er donnert, dass er verherrlicht werde. 
Hij dondert opdat hij verheerlijkt wordt. 
Il tonne, qu’il soit glorifié. 

Sagt ihm in seinem Tempel Dank! 
Zeg hem dank in zijn tempel! 
Remerciez-le dans son temple 

Vom Tempel schallte zum Ende der Erde 
Dat vanuit de tempel tot het eind van de wereld klinkt,  
Du temple jusqu’au bout du monde résonnera bien haut 

der lange laute Lobgesang. 
het lange luide loflied. 
un long chant de louanges. 

8. Soli & Coro: Hymne 

Wie ist dein Name groß, 
... 

TEIL II 

9. Soli & Coro: Ode 

Mein Herz ist voll, vom Geiste Gottes erhoben, 
Mijn hart vervult zich met de geest van God, 
Mon cœur exalté est plein de l’esprit de Dieu. 

und strömt in Psalmen voll Wahrheit und Lust! 
en stroomt over in psalmen vol waarheid en vreugde, 
Et de lui s’échappent des psaumes de vérité et de joie. 

Ein hoher Entschluss, der Könige besten zu loben, 
De nobele keuze, de beste der koningen te prijzen, 
La noble résolution de louer le meilleur des rois, 

bewegt die liederquellende Brust; 
beweegt de borst waaruit liederen ontspringen; 
anime mon cœur qui déverse ses chants 

und meine Zunge, sie preist, sie macht ihn bekannt, 
en mijn tong, zij prijst, zij maakt hem bekend, 
par ma bouche et loue Dieu et le fait connaître, 

ein Griffel in einer fertigen Hand. 
Als een griffel in een bereidwillige hand. 
comme si je tenais une plume dans ma main toute prête. 

10. Soprano solo: Arie 

Schönster von allen Geschlechten, 
Schoonste van alle geslachten, 
Le plus beau de tous les peuples, 

dass dich alle preisen möchten! 
o dat allen u zouden prijzen! 
ô que tous puissent te louer! 

Du Heil der Menschen, das Gott gab! 
Gij heil der mensen, dat God gaf! 
Toi, salut des hommes, que Dieu a donné ! 

Friede strömt von deinen Lippen, 
Vrede stroomt van uw lippen, 
La paix émane de tes lèvres, 

Barmherzigkeit von deinen Lippen 
barmhartigheid van uw lippen daalt neer 
la miséricorde de tes lèvres descend 

auf Gnadendürftige herab. 
op hen die genade nodig hebben. 
sur ceux qui ont besoin de grâce. 

Denn so gebot Gott Zebaoth, 
Want zo gebood God Zebaoth, 
Car ainsi l'a ordonné Dieu Zebaoth, 

gesegnet sollst du ewig sein! 
gezegend zult gij eeuwig zijn! 
tu seras béni pour toujours! 

11. Basso solo: Arie 

Gürt an dein Schwert! 
Omgord uw zwaard! 
Revêt ton armure ! 

Erschein in Hoheit gekleidet! 
Verschijn gekleed in majesteit! 
Apparais dans toute ta majesté ! 

In deiner Herrlichkeit eile herbei, 
Haast u in uw heerlijkheid, 
Vient prestement dans toute ta gloire, 

der Wahrheit zu gut! 
ten gunste van de waarheid! 
au nom de la vérité. 

Erscheine! Der Niedrige leidet: 
Verschijn! De nederige lijdt: 
Apparais, l’homme humble souffre, 

Beschütz ihn! Lass den Leidenden frei! 
bescherm hem! Laat de lijdende vrij! 
protège-le, délivre-le de la souffrance, 

Und deine Rechte, mit Kraft gerüstet durch dich 
En uw rechterhand, met kracht bewapend, 
et ta main droite, ô héros, imprégnée de sa puissance, 

tu Wunder, o Held, verherrliche sich! 
doet wonderen, o held, weze verheerlijkt! 
fera des merveilles et sera glorifiée. 

12. Basso solo: Arie 
Scharf sind deine Geschosse, sie fliegen zum Streite, zum Triumph und siegen. 
Scherp zijn uw pijlen, ze vliegen ten strijde, naar de triomf en de overwinning. 
Acérés sont tes projectiles, ils volent sur le champ de bataille pour triompher et remporter la victoire. 

Du zwingst die Völker unter dich. 
Gij dwingt de volkeren zich te onderwerpen. 
Tu as conquis tes sujets. 

Scharf sind deine Geschosse. 
Scherp zijn uw pijlen. 
Acérés sont tes projectiles, 

Sie treffen, wenn sie widerstehen, ins Herz der Feinde: sie vergehen! Umsonst empört die Rotte sich. 
Ze treffen het hart van de vijanden: ze vergaan! Tevergeefs komt de horde in opstand. 
ils frappent au cœur des ennemis ; s’ils résistent, ils périssent. 

Sie sind entflohn, 
Ze zijn gevlucht, 
En vain la meute se rebelle, elle fuit. 

und Gott, dein Thron 
en God, uw troon 
Et ton trône, ô Dieu, 

steht ewig! Ewig wird er stehn! 
staat eeuwig! Eeuwig zal hij staan! 
toujours se dresse et se dressera toujours. 

13. Soli & Coro: Ode 

Dein Zepter ist ein richtig Zepter und übet, 
Uw scepter is de ware scepter en oefent 
Ton sceptre est le véritable sceptre 

so weit du herrschest, ein heilig Gericht. 
Een heilig gezag uit waar u ook heerst. 
et tu rends un saint jugement partout dans ton royaume. 

Gerechtigkeit, Gott, die liebst du, die hast du geliebet; 
Heer, u houdt van gerechtigheid en heeft er altijd van gehouden 
Dieu, tu aimes la justice et tu l’as toujours aimée ; 

gottloses Wesen duldest du nicht. 
U duldt geen goddeloos bestaan. 
Dieu, tu ne supportes pas les voies impies. 

Gott, darum salbt dich dein Gott mit Freudenöl mehr,daarom zalft iw God u met de olie van de vreugde 
Ton Dieu répand sur toi l’huile de la joie, 

als deiner Genossen jauchzendes Heer. 
meer dan je juichend kameradenleger. 
plus que sur la multitude de tes compagnons réjouis. 

14. Tenore solo: Arie 

Deines Namens, des herrlichen, wollen wir nie vergessen! 
Uw naam, de heerlijke, willen wij nooit vergeten! 
Nous n’oublierons jamais ton nom glorieux, 

Enkel sollen, Nachwelten über dich sich freuen! 
Nakomelingen zullen zich over u verheugen! 
nos petits enfants et les générations à venir, se réjouiront en toi. 

Ewig sei dein Lob gesungen! 
Eeuwig zij uw lof gezongen! 
Pour toujours ils chanteront tes louanges, 

Voll himmlischer Begeisterungen 
Vol hemelse geestdrift 
et leur chant sera riche 

muss ihr Gesang und Jubel sein! 
moet hun gezang en jubel zijn! 
de ravissement céleste et d’allégresse 

Von Zeit auf Zeit, 
Van tijd tot tijd, 
Encore et toujours, 

in Ewigkeit, 
in eeuwigheid, 
dans l'éternité, 

erheben alle Völker dich! 
verheffen alle volken u! 
tous les peuples t’élèveront aux nues. 

15. Koraal · chorale 

Dein Nam’ ist zuckersüß, Honig im Munde, 
Uw naam is suikerzoet als honing in de mond, 
Ton nom est doux comme le miel dans la bouche, 

holdselig, lieblich, wie ein kühler Tau, 
bekoorlijk, lieflijk, als een koele dauw, 
gracieux, délicieux, comme une rosée fraîche, 

der Wies’ und Feld erquickt zur Morgenstunde, 
die weide en veld verfrist in de ochtend, 
qui rafraîchit les prés et les champs au matin, 

also mein Jesus, wenn ich ihm vertrau. 
zo ook mijn Jezus, wanneer ik op hem vertrouw. 
tel est Jésus, et j’ai confiance en lui. 

Es weicht vom Herzen des Todes Schmerzen, 
Dodelijke angst verlaat het hart 
La douleur de la mort, ne pèse plus sur mon cœur 

wenn ich im Glauben ihn anbet’ und schau. 
wanneer ik hem in geloof aanbid en aanschouw. 
quand je prie, car j’ai foi en lui.

Vox Luminis 

sopraan 
Viola Blache* 
Erika Tandiono** 
Camille Hubert 
Zsuzsi Tóth 

alt 
Sophia Faltas** 
William Shelton* 
Jan Kullmann 
Korneel van Neste 

tenor 
Raffaele Giordani** 
Philippe Froeliger 
Adriaan de Koster 
Kieran White 

bas 
Sebastian Myrus*/** 
Lóránt Najbauer** 
Lionel Meunier 
Vincent de Soomer 

*Solo in Missa brevis  
** Solo in Donnerode 

Freiburger Barockorchester 

fluit 
Daniela Lieb 
Pablo Sosa 

hobo 
Ann-Kathrin Brüggemann 
Maike Buhrow 

fagot 
Josep Casadella Cunillera 

hoorn 
Ricardo Rodríguez 
Renske Wijma 

trompet 
Jaroslav Rouček 
Karel Mnuk 
Pavel Janeček 

pauken 
Rizumu Sugishita 

eerste viool 
Péter Barczi (Konzertmeister) 
Kathrin Tröger 
Brigitte Täubl 
Éva Borhi 

tweede viool 
Judith von der Goltz 
Christa Kittel 
Hannah Visser 
Jörn-Sebastian Kuhlmann 

altviool 
Werner Saller 
Corina Golomoz 
Ulrike Kaufmann 

cello 
Stefan Mühleisen 
Guido Larisch 

contrabas 
Dane Roberts 

orgel 
Torsten Johann