Pavel Kolesnikov & Samson Tsoy

Igor Stravinski (1882-1971)
Le sacre du printemps (originele versie voor vierhandig piano, 1913)

Franz Schubert (1797-1828)
Divertissement à la hongroise op. 54, D.818 (1826)
Fantasie, D 940, op. 103 (1829)

Gesynchroniseerde liefde voor Stravinski en Schubert 

György en Marta Kurtag, Robert en Clara Schumann of Maurice Ravel en Ricardo Viñes. De muziekgeschiedenis bewees al dat op een klavier banden voor het leven worden gesmeed. Muzikanten kunnen samen aan één piano plaatsnemen (quatre-mains) of twee piano’s bespelen die als puzzelstukjes elkaar omsluiten (pianoduet). Pavel Kolesnikov en Samson Tsoy kiezen voor de meest intieme van de pianoduo’s: de quatre-mains.  

De historische wortels van het pianoduo vinden we terug rond het midden van de 18e eeuw. Kort daarna bereikt het genre een eerste bloeiperiode met de werken van Wilhelm Friedemann, Carl Philip Emmanuel en Johann Christian Bach (vooral composities voor twee pianoforte's) en, een aantal jaren later, met de werken van Wolfgang Amadeus Mozart (vooral voor quatre-mains). Met Franz Schubert bereikt het pianoduo een tweede hoogtepunt. Hij liet niet alleen een enorme output aan composities voor pianoduo achter, maar verkende en exploiteerde ook alle mogelijkheden van het genre. Neem nu het Divertissement à la hongroise op. 54, D.818. In 1824 hoorde hij in Zseliz (Hongarije) de keukenmeid van de graaf van Esterházy een Hongaarse volksmelodie zingen. Die melodie greep Schubert zodanig aan dat hij ze verwerkte in zijn Mélodie Hongroise D.817 voor piano solo. Iets later gebruikte hij hetzelfde thema in het derde deel (Allegretto) van het Divertissement à la hongroise. Het eerste deel (Andante) verkent een aantal ritmes uit de Hongaarse volkscultuur. Het melancholische eerste thema neemt geleidelijk toe in kracht, om daarna plaats te maken voor het gratievolle tweede thema. Ook in het tweede deel (Andante con moto) krijgen we hetzelfde procédé: het mars-thema wordt voorgesteld in pianissimo, waarna het steeds sterker geaccentueerd wordt. Het trio uit dit deel is duidelijk getekend door populaire Hongaarse dansritmes. Het Hongaarse thema dat Schubert opving uit het openstaande keukenraam vinden we terug in het derde en laatste deel (Allegretto), waarin de buitengewone vindingrijkheid van Schubert naar boven komt. Niet alleen krijgen we in dit deel een ware schat aan muzikale ideeën, ook in de begeleidingsfiguren toont Schubert zich een meester in variatie. De harmonie die dit deel schraagt, draagt onmiskenbaar Schuberts handtekening: we horen onverwachte modulaties, treffende harmonische overgangen en - zeer typisch voor dit derde deel - een voortdurende afwisseling tussen grote en kleine toonaard. 

De kroon op het werk van Schuberts composities voor pianoduo is wellicht de Fantasie in f-klein op.103, D.940, geschreven in zijn laatste levensjaar. De titel doet denken aan die andere grote fantasie, de Wandererfantasie (voor piano solo), hoewel de interne organisatie van beide werken totaal anders is. De Wanderer werkt met één thema, één oermotief dat aan de basis ligt van alle delen van de compositie; de Fantasie in f-klein daarentegen werkt in ieder deel een ander thema uit. Bovendien gaan de vier delen van dit werk zonder onderbreking in elkaar over en zijn ze niet opgevat als aparte eenheden. Deze lossere organisatie staat Schuberts melodische inspiratie geenszins in de weg. Ook in dit werk laat Schubert zich eerst en vooral als lyricus kennen. Het eerste deel (Allegro molto moderato) stelt twee schitterende thema's in f-klein voor, die weliswaar totaal verschillend van karakter zijn. Ook hier zorgen typisch Schubertiaanse harmonische verbindingen voor de coherentie. Invloeden van de opera blijken duidelijk uit de tweede beweging (Largo). Het thematisch materiaal van dit deel zou helemaal niet misstaan als liefdesduet in een Italiaanse opera. Na een pittig Scherzo met gracieus Trio (‘con delicatezza’) wordt de thematiek van het openingsdeel – weliswaar gevarieerd – in de laatste beweging (Tempo primo) herhaald. Na het hoofdthema volgt opnieuw het tweede thema, dat Schubert nu in een fugato-bewerking weergeeft. De lyricus haalt het van de academicus: Schubert heeft moeite om de fugato-schrijfwijze consequent vol te houden. Als een soort epiloog herneemt hij daarna een laatste keer het melancholische hoofdthema; daarmee is meteen alles gezegd. (naar archieftekst van Jan Christiaens) 

De twee werken van Schubert worden voorafgegaan door een mijlpaal uit de vorige eeuw: Le sacre du printemps (De Lentewijding) van Igor Stravinski. Niet in de orkestrale versie uit 1913, maar in een versie voor quatre-mains die hij rond dezelfde tijd scheef. Ook zonder percussie-arsenaal of controversiële choreografie blijft Le sacre in Stravinski’s pianoversie voor vier handen een expressionistisch meesterwerk. In de twee grote delen herkennen we de flarden melodie, die onregelmatig verkorten en verlengen, dreunende ostinaten, al of niet variabel in de herhalingen, verscheurende ritmiek, snijdende dissonanten, ontwortelde polytonaliteit en zelfs de striemende timbrecombinaties uit de orkestversie. Het krachtige groepsgevoel uit het originele ballet wordt hier ingeruild voor een innige band tussen twee muzikanten, als een tandem op weg naar het slotakkoord. Stravinski schakelde mogelijks de hulp in van Debussy voor de pianoreductie. De Russische schenenschopper en de Franse melodiesurfer samen aan één klavier. Dat moet een bijzonder beeld geweest zijn! (Guillaume De Grieve) 

Bozar Maecenas

Prince et Princesse de Chimay • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter 

Bozar Honorary Patrons

Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt

Bozar Patrons

Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Comte Gabriel Armand • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • Monsieur Tony Bernard • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • De heer en mevrouw Géry Daeninck • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Comte et Comtesse Bernard de Grunne • Madame Nathalie Guiot • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur et Madame Claude Kandyoti •  Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Baron Andreas de Leenheer ✝ • Monsieur et Madame François Legein • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • De heer en mevrouw Thomas Leysen • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • Madame Luc Mikolajczak • De heer en mevrouw Frank Monstrey • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Jean Pelfrène-Piqueray • Madame Marie-Caroline Plaquet • Madame Lucia Recalde Langarica • Madame Hermine Rédélé-Siegrist • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Madame Gaëlle Siegrist-Mendelssohn • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • De heer en mevrouw Coen Teulings • Messieurs Oliver Toegemann et Bernard Slegten • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • Mevrouw Yung Shin Van Der Sype • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • Monsieur et Madame Guy Viellevigne • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur Robert Willocx ✝ • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Monsieur et Madame Jacques Zucker • Zita, maison d'art et d'âme

Bozar Circle

Monsieur et Madame Paul Bosmans • Monsieur et Madame Paul De Groote • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck

Bozar Young Circle

Mademoiselle Floriana André • Docteur Amine Benyakoub • Mevrouw Sofie Bouckenooghe • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur Avi Goldstein • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur et Madame Melhan-Gam • Dokter Bram Peeters • Monsieur Lucas Van Molle • Monsieur et Madame Clément et Caroline Vey-Werny • Madame Cory Zhang

En onze Leden die anoniem wensen te blijven