Kronos Quartet
17 Nov.'24
- 19:00
Henry Le Boeufzaal
Sun Ra (1914-1993) (arr. Jacob Garchik)
Outer Spaceways, Inc
Terry Riley (° 1935)
Good Medicine (1986), deel V uit Salome Dances for Peace (1985-1986)
Jlin (1987) (arr. Jacob Garchik)
Little Black Book (2018)
Aleksandra Vrebalov (°1970)
Gold Came From Space (2023)
Nicole Lizée (° 1973)
Another Living Soul (2016)
Nina Simone (1993-2003) (arr. Jacob Garchik)
For All We Know (1959)
Steve Reich (1936)
Triple Quartet (1998)
Concert zonder pauze
Duur: 75'
In coproductie met Ars Musica
Doorheen een carrière van meer dan 50 jaar legt het Kronos Quartet zich onbevreesd toe op de muziek van de 20e (en 21e) eeuw. Het ensemble vat eigentijdse muziek hierbij veel breder op dan enkel de klassieke traditie. Getuige hiervan zijn hun samenwerkingen met artiesten uit andere genres; gaande van jazz, rock en folk tot diverse Afrikaanse, Aziatische en Latijns-Amerikaanse muzikale tradities. Dit concert biedt een staalkaart van wat het Kronos Quartet zo karakteristiek maakt: van Sun Ra’s kosmische jazz tot enkele componisten met wie Kronos een decennialange samenwerking heeft zoals Terry Riley en Steve Reich.
Twee stukken komen uit Fifty for the future, een reeks compositieopdrachten voor jonge componisten die Kronos naar aanleiding van hun 40e verjaardag lanceerde. Kronos speelt de werken niet enkel maar biedt het materiaal - de partituren, opnames en extra documentatie errond - ook gratis aan via hun website als educatief project voor jonge strijkkwartetten die zich willen verdiepen in eigentijdse muziek – en op die manier de esthetische erfenis van Kronos voortzetten. De Amerikaanse Jlin (°1986) heeft naam gemaakt in de elektronische muziek waar herkenbare beats een donkere, zelfs polyritmische kwaliteit meekrijgen. Little Black Book verwijst naar het schriftje waarin ze haar wildste creatieve ideeën opschrijft. Voor haar staat het model voor absolute creatieve vrijheid en klankfantasie. Al even origineel is het vertrekpunt van de Canadese componiste Nicole Lizée (° 1973). In Another Living Soul laat zij zich inspireren door stop motion, de oude (en extreem arbeidsintensieve) techniek uit de animatiefilm. Door objecten beeld per beeld te fotograferen en te manipuleren, creëer je uit levenloze objecten iets heel dynamisch en beweeglijks – een idee dat zij dankbaar overplaatst naar muziek.
Voor de niet-klassieke werken, doet Kronos beroep op arrangementen van Jacob Garchik (°1976) – niet toevallig ook een trombonist met jazzachtergrond. Met Sun Ra (1914-1993) waagt hij zich aan een jazzlegende, al was het al maar omdat deze zich een identiteit toedichtte van buitenaards wezen, en hier nog elementen uit het Afro-futurisme en de Egyptische mythologie aan toevoegde. Sun Ra vertaalde dit alles in zeer kleurrijke avant-gardistische jazz die inderdaad kan doen geloven dat hij uit outer space stamt. Voor zijn arrangement bestudeerde Garchik allerlei versies (van solo piano tot de wilde jams van het Sun Ra Arkestra) om daaruit een nieuwe versie van de klassieker Outer Spaceways samen te stellen. Voor For all we Know, maakt Garchik dan weer gebruik van de merkwaardige keuze van Nina Simone (1933-2003) – die haar ambities als klassieke pianiste door racisme gedwarsboomd zag – om wel de tekst maar niet de melodie van de jazzstandard te nemen en daar omheen met haar pianistieke kwaliteiten in een fuga-achtige partij te bouwen.
Voor Aleksandra Vrebalov (°1970) is Gold Came from Space zowel een abstract werk – het neemt 17 boventonen van één grondtoon en 17 stappen in een Fibonacci-reeks als structuur – als een compendium van elementen uit eerdere werken die ze in haar lange samenwerking voor Kronos heeft geschreven. De band tussen Kronos en Terry Riley (°1935) gaat nog verder terug. Riley werd na jarenlang enkel solo-improvisaties te spelen door Kronos overtuigd om weer voor andere muzikanten te componeren. Tot de vele werken die Riley sinds 1979 voor Kronos schreef, behoort Good Medicine (1986), het sluitstuk van de vijfdelige strijkkwartetcyclus Salome Dances for Peace (1985-1986). Hoewel Riley meestal geassocieerd wordt met de minimal music, bevatten zijn werken uit de jaren ’80 een flexibele, soepele muzikale benadering, die meer de intuïtie van een improviserende muzikant dan de strengheid van een minimalist verraden.
Ook de muzikale relatie tussen Kronos en Steve Reich (°1936) bleek vruchtbaar. Reich schreef immers zijn drie strijkkwartetten voor het viertal. Het Triple Quartet (1999) is al een heel eind verwijderd van zijn minimalistische periode. Net als in Different Trains, voegt Reich hier extra, op voorhand opgenomen, kwartetten toe. Zo hoor je drie strijkkwartetten terwijl er live maar één speelt. De muzikale textuur die Reich zo creëert, houdt het midden tussen de snedigheid van kamermuziek en meer orkestrale substantie. Het Triple Quartet is gestructureerd volgens Reichs favoriete driedelige vorm: snel-langzaam-snel. De snelle delen variëren in hoekige ritmes op een herhaalde cyclus van akkoorden terwijl het middendeel een typisch Reichiaanse canon is waar alle 12 strijkers elkaar imiteren.
Maarten Beirens
Luisterkapstokken:
- Let bij Nicole Lizée op het gebruik van onconventionele klankvoorwerpen – de durf om buiten de mogelijkheden van de vier instrumenten te stappen, is een rode draad doorheen de carrière van Kronos.
- Merk op hoe de muziek van Riley organisch rond kleine herhaalde motiefjes is geweven. In de klassieke traditie zouden we dat ‘ostinato’ noemen, maar in de handen van Riley hoor je er vooral echo’s van Aziatische en Afrikaanse muziek in.
- In Triple Quartet klinkt Reich grilliger en dissonanter dan we tot dan van hem gewend waren. Het is geen toeval dat hij als voorbereiding het modernistische Vierde Strijkkwartet van Béla Bartók aandachtig had bestudeerd.
Kronos Quartet
Al 50 jaar lang vindt het Kronos Quartet opnieuw uit wat een strijkkwartet kan zijn. Kronos, bestaande uit David Harrington (viool), Gabriela Díaz (viool), Ayane Kozasa (altviool) en Paul Wiancko (cello), speelde een voortrekkersrol bij de evolutie van het strijkkwartet tot een levende kunstvorm, één die inspeelt op de mensen en de problemen van vandaag. Kronos groeide uit tot een van de meest gevierde en invloedrijke kwartetten van onze tijd. Duizenden concerten wereldwijd, meer dan 70 opnames van een buitengewone artistieke reikwijdte en creativiteit, én samenwerkingen met veel van 's werelds meest vooraanstaande componisten en uitvoerenden, getuigen hiervan.
26 Nov.'24 - 20:00
Caroline Shaw & Sō Percussion
8 Jan.'25 - 20:00
Sinfonia Varsovia
Górecki 3
26 Jan.'25
Hyoid & Joris Lacoste
Berio - A-Ronne
26 Jan.'25 - 19:00
Sarah Aristidou & Spectra Ensemble
For Cathy
6 Feb.'25 - 20:00
Het Collectief
Morton Feldman - Crippled Symmetry
22 Feb.'25 - 20:00
Nederlands Kamerkoor & Asko|Schönberg
Liszt Via Crucis & Gubaidulina
12 Maa.'25 - 20:30
Caroline Shaw & Gabriel Kahane
30 Maa.'25 - 19:00
Patricia Kopatchinskaja, Vox Luminis & Aurora Orchestra
Dies Irae
29 Apr.'25 - 20:00
Diamanda La Berge Dramm
Bach & Glass
Bozar Maecenas
Prince et Princesse de Chimay • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter
Bozar Honorary Patrons
Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt
Bozar Patrons
Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Comte Gabriel Armand • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • Monsieur Tony Bernard • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • De heer en mevrouw Géry Daeninck • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Comte et Comtesse Bernard de Grunne • Madame Nathalie Guiot • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur et Madame Claude Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Baron Andreas de Leenheer ✝ • Monsieur et Madame François Legein • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • De heer en mevrouw Thomas Leysen • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • Madame Luc Mikolajczak • De heer en mevrouw Frank Monstrey • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Jean Pelfrène-Piqueray • Madame Marie-Caroline Plaquet • Madame Lucia Recalde Langarica • Madame Hermine Rédélé-Siegrist • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Madame Gaëlle Siegrist-Mendelssohn • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • De heer en mevrouw Coen Teulings • Messieurs Oliver Toegemann et Bernard Slegten • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • Mevrouw Yung Shin Van Der Sype • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • Monsieur et Madame Guy Viellevigne • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur Robert Willocx ✝ • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Monsieur et Madame Jacques Zucker • Zita, maison d'art et d'âme
Bozar Circle
Monsieur et Madame Paul Bosmans • Monsieur et Madame Paul De Groote • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck
Bozar Young Circle
Mademoiselle Floriana André • Docteur Amine Benyakoub • Mevrouw Sofie Bouckenooghe • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur Avi Goldstein • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur et Madame Melhan-Gam • Dokter Bram Peeters • Monsieur Lucas Van Molle • Monsieur et Madame Clément et Caroline Vey-Werny • Madame Cory Zhang