‘ERDE (EARTH) – Nikolaus Geyrhalter’

Een portret van de Aarde in het antropoceen. Deze documentaire bezoekt zeven plekken die door mensen op grote schaal werden omgevormd. In Californië werden volledige bergen verplaatst. Aan de Brennerpas werd een tunnel in de rotsen uitgehouwen. In Hongarije is er een openluchtmijn, in Italië een marmergroeve en in Spanje een kopermijn. In Wolfenbüttel slaan ze radioactief afval in een zoutmijn op. In Canada zijn er teerzandvelden. Eerst zien we deze gebieden van bovenaf, als abstracte schilderijen. Daarna gaat de verkenning verder op de begane grond. De film verweeft beeldmateriaal van werkende machines met gesprekken van werknemers. Naast uitspraken over werkprocessen, milieuschade en technologische verandering maakt Erde deze geconstrueerde wereld op een unieke manier zichtbaar door deze subtiel terug te brengen tot: stapels grijze materie, heuvels en bergen. De afmetingen zijn gigantisch, de proporties oncontroleerbaar. De wereld glipt door de vingers van de mensheid. “Er is altijd een grotere machine, een grotere motor en als het echt moet, is er nog dynamiet. We winnen altijd.” Of niet?

De Oostenrijkse documentairemaker Nikolaus Geyrhalter benadert sociale fenomenen die we zelf slechts in de marge waarnemen, frontaal, met een statische camera en met grote, geometrische composities. Nu eens verkent hij de site van Tsjernobyl na de nucleaire ramp (Pripyat), dan weer denkt hij na over een wereld na de mensheid (Homo Sapiens) of voert hij onderzoek naar de hedendaagse voedselproductie (Our Daily Bread). De films van Geyrhalter zijn telkens weer simpelweg verrassende kunstwerken. Uber die Jahre (Over the Years) was in 2017 al in BOZAR te zien.